• Małgorzata Dutka

          • Konkurs

          • MIESIĄC BIBLIOTEK SZKOLNYCH 2019

             

            W październiku obchodzimy Międzynarodowy Miesiąc Bibliotek Szkolnych. W związku z tym zapraszamy Uczniów, Rodziców i Nauczycieli do radosnej twórczości. Należy ułożyć wiersz, którego tematyką będzie książka, biblioteka lub czytanie.

             

            Zachęcamy zwłaszcza do tworzenia limeryków1, moskalików2 oraz lepiejów3. Mogą być to również inne wiersze.

             

            Uczestnik konkursu musi być autorem wiersza.

            Wiersze nieprzyzwoite oraz zawierające treści i słownictwo rażąco wulgarne nie będą przyjmowane.

            Dostarczone na konkurs wiersze stają się własnością biblioteki.

             

            Udział w konkursie jest jednoczesnym wyrażeniem zgody na publikację dzieła na stronie internetowej szkoły czy też na korytarzu szkolnym.

             

            Prace należy dostarczyć  do bibliotki do końca października.

             

            1Limeryk to rymowana, pięciowersowa anegdota. Pierwszy wers przedstawia głównego bohatera i miejsce akcji. Wers ten najczęściej kończy się nazwą miejscowości. W następnej linijce powinna się zawiązać akcja i pojawić zapowiedź dramatu, konfliktu, kryzysu. Może się też objawić  druga  postać.  Rymuje  się  z  pierwszym  wersem  (mamy  więc  rym  aa).  Trzeci i czwarty wers w klasycznym limeryku jest zawsze krótszy; chodzi o to, by wzmocnić efekt niespodzianki. W tym miejscu rozgrywa się zasadniczy konflikt, tu mamy do czynienia z kulminacją wątku dramaturgicznego. Pojawia się  rym (bb), który mocno wiąże ze sobą oba te wersy. Ostatnia linijka przynosi rozwiązanie. Im bardziej nieoczekiwane i absurdalne, tym lepiej.  Wers piąty rymuje się z pierwszym i drugim , tworząc strukturę całego wiersza aabba.

            Przykład limeryka:

             

            Pewien redaktor w Bielsku – Biała    (a)

            Książkę swą pisał rok bez mała         (a)

            I choć ją pieścił i wycackał                (b)

            Ciosem dobito go znienacka              (b)

            Gdy korektorka rzekła : „chała”.    (a)

             

             

            2 Moskalik  to krótki, czterowersowy, rymowany i dowcipny wierszyk. Jego geneza wiąże się z  parodią fragmentu Poloneza Kościuszki Rajnolda Suchodolskiego z 1831 roku:

            Kto powiedział, że Moskale

            Są to bracia dla Lechitów,

            Temu pierwszy w łeb wypalę

            Przed kościołem Karmelitów.

             

            W dwóch pierwszych wersach, zaczynając od sformułowania Kto powiedział, że ... (lub podobnego), umieszcza się jakąś opinię, najczęściej zawierającą  nazwę narodu czy plemienia. W trzeciej groźbę dla tego, kto będzie ją wygłaszał, a w czwartej – miejsce, w którym ta groźba zostanie  zrealizowana (zazwyczaj jest to kościół albo inny obiekt przykościelny, ale na potrzeby naszego konkursu może to być szkoła, lub biblioteka)). Układ rymów w moskaliku to – abab.

            3 Lepiej, inaczej lepiuch to krótki, jednozdaniowy, często nonsensowny, groteskowy wierszyk, składający się z dwóch wersów. Pierwszy wers zaczyna się słowem "Lepiej", a drugi "niż lub "niźli". Standardowo, każda z obu linijek lepieja zawiera 8 sylab. Wynalezienie tej formy przypisuje się Wisławie Szymborskiej, natomiast nazwę temu gatunkowi nadał jej sekretarz Michał Rusinek. Pierwotnie były to wierszyki o tematyce kulinarnej (np.: Lepiej myć się w zimnej wodzie, niż zjeść flaki w tej gospodzie). Obecnie pierwszy wers lepieja zazwyczaj opisuje jakieś bardzo przykre w skutkach zdarzenie, drugi natomiast stwierdza, że jest ono i tak lepsze od czegoś (pozornie) nieszkodliwego.

             

            Opracowane na podstawie:

            Biernacki Marek, Pawlus Marta , Słownik gatunków literackich, Wyd. Park, Bielsko –Biała 1999 [hasło: limeryk]

            Szczęsna Joanna,Zabawy literackie. Moskaliki. http://wyborcza.pl/1,75410,301461.html  [dostęp online 15.10.2018]

            https://przekroj.pl/kultura/im-gorzej-tym-lepiej-pierwsze-warsztaty-z-lepienia-lepiejow [dostęp online 15.10.2018]

            Wykorzystano materiały ze strony Zespołu Szkół nr 1 w Grajewie